Jeoloji Mühendisleri Odası Başkan Kuru, deprem sonrasında en büyük hasarın, merkez üssüne yaklaşık 70 km uzaklıktaki İzmir’in Bayraklı ve Bornova ilçelerinde olduğuna dikkat çekerek zemin kaynaklı yıkımlar olduğunu belirtti. Aydın’da da benzer zemin yapısına sahip alanlar olduğunu hatırlatarak yaşanabilecek olası bir depremin büyük bir afete dönüşmeden yetkilileri göreve ve işbirliğine davet etti. Yıkımlar Ağırlıkla Zemin Kaynaklı Başkan Kuru, Bayraklı ve Bornova ilçelerinde enkaz halde olan binaların yıkılmasında en önemli etkenin zemin kaynaklı olabileceğini dile getirdi. Başkan Kuru, “Bayraklı ve Bornova ilçelerinin depremden en çok etkilenen bölümlerinde zemini oluşturan birim, Standart Penetrasyon direnci çok düşük, suya doygun, kalın, çok gevşek-çok yumuşak ve çoğunlukla ince taneli güncel dere alüvyonudur. Bu veriler değerlendirildiğinde, merkez üssünden 70 km uzaklıkta, ihmal edilebilecek kadar küçük bir ivme değerinin büyük bir afete yol açması kesinlikle sorgulanmalıdır. Buna göre; Binalar zemin koşullarına göre inşa edilmemiştir, projeler doğru ancak inşaat uygulamaları yanlıştır. Her şey doğru ancak sonradan binada yapılan modifikasyonlar (kolon kesme vs.) vardır. Veya yukarıdakilerin hepsi bir araya gelerek Depremi afete dönüştürmüş, yüzlerce bina yıkılmış onlarca yurttaşımız yaşamını yitirmiştir” dedi. “Aydın, deprem tehlikesi çok yüksek yerleşim yeri” Başkan Kuru, Aydın ilinin deprem tehlikesi altında olan şehirlerden birisi olduğunu belirtirken bu alanda yapılacak olan çalışmalarda yetkili kurum ve kuruluşlarla işbirliği eşliğinde göreve davet etti. Başkan Kuru, “Aydın tüm ilçeleri ile birlikte, deprem tehlikesi çok yüksek yerleşim yerleri arasında. İlçelerinin neredeyse tamamı çöküntü havzası içerisinde yer alıyor. Yani ilimizde, olası bir depremin büyük çaplı bir afete dönüşmesi endişesini taşıyan Jeoloji Mühendisleri Odası, Kamu kurumu niteliğindeki meslek örgütü kimliğinin kendisine yüklediği kamusal sorumlulukla yetkilileri göreve ve işbirliğine davet etmektedir” açıklamasını yaptı. Neler Yapılmalı? Aydın’da yaşanabilecek olası bir depremin büyük bir afete dönüşmeden yetkilileri göreve ve işbirliğine davet çağrısı gönderen Jeoloji Mühendisi Hasan Kuru, yapılaması gerekenler hakkında bilgi verdi. Yerleşim merkezlerinin planlama öncesi imar planına yönelik çeşitli etüt çalışmalarının yapılması ve deprem tehlikesinin en az olduğu alanlara doğru yerleşimin kaydırılması gerektiğini belirtti. Aydın genelinde deprem master planı çalışmaları acilen başlatılması gerektiğini ve il-ilçe yerleşim merkezleri içerisinden geçen diri faylar paleosismolojik çalışmalara açılmalı, depremlerin oluş zamanları, tekrarlama periyotları ve konumları doğrultusunda binalar için gerekli önlemler alınması gerektiğini ifade etti. Başkan Kuru, “Aydın Büyük Şehir Belediyesi bünyesinde Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanlığı’na bağlı ilgili şube müdürlükleri, eleman ve yeterli donanıma kavuşturulmalı, mevcut elemanların bilgi ve birikimleri tekrarlı eğitimlerle pekiştirilmeli ve il - ilçe belediyelerinde, jeoloji mühendisi istihdamı ivedilikle sağlanmalıdır” açıklamasını yaptı. İnşaat aşamasında yapılan işlemlerin kamusal denetime açık olması gerektiğini vurgulayan Başkan Kuru, çalışmalar arazide yerinde denetlenmeli, ayrıca yapı denetim sistemi içerisinde jeoloji mühendisleri mutlaka yer almalı, özelikle 1999 yılı öncesi ruhsatlandırılmış binaların depreme karşı durumları il ilçe belediyeleri ve kamu kurumlarınca teste tabi tutularak kent sınırları içerisinde deprem güvenli yapı envanteri oluşturulmalı dedi. Başkan Kuru, depremden ciddi derecede ders alınması ve bu alanda eğitimlerin sıklaşması gerektiğine vurgu yaptı. Başkan Kuru, “Bayraklı ’da meydana gelen deprem, suya doygun alüvyon zeminlerin fay olmadan da depremin büyük bir afete dönüştüğünü bir kez daha göstermişken, Şehir hastanesinin Işıklı köyü yakınlarında, ovanın ortasında inşa edilmesi risk teşkil etmektedir. Hastanenin inşası ile birlikte, yan parseller de imara açılarak yapılacak olan binalar olası bir afete davetiye çıkaracaktır. Toplumca deprem bilinci oluşturulması amacıyla anaokullarından başlayarak AFAD eğitimi, orta öğretimden başlayarak jeoloji derslerinin verilmesi son derece hayatidir.” Haber: Nazan Ağırbaşer